ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਵੀ ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਉੱਚਾ ਸਥਾਨ/All About Amaltas
ਅਮਲਤਾਸ (Cassia fistula)
ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੇ ਵਪਾਰਕ ਨਾਂ 'ਕੈਸੀ ਫਿਸਟੂਲਾ' ਹੈ। ਫਿਸਟੂਲਾ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ-ਆਜੜੀ ਦੀ ਵੰਝਲੀ(ਬੰਸਰੀ)। ਆਜੜੀ ਦੀ ਵੰਜਲੀ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵੰਜਲੀ ਵਰਗੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਟੇਂਗਗੁਲੀ, ਟ੍ਰੇਂਗੁਲੀ, ਕਾਯੂ ਰਾਜਾ, ਬਹਾਵਾ, ਗੋਲਡਨ ਟ੍ਰੀ, ਗੋਲਡਨ ਸ਼ਾਵਰ ਟ੍ਰੀ, ਕੈਸੀਆ ਸਟਿੱਕ ਟ੍ਰੀ, ਗੋਲਡਨ ਪਾਈਪ ਟ੍ਰੀ, ਗੋਲਡਨ ਰੇਨ ਟ੍ਰੀ, ਇੰਡੀਅਨ ਲੈਬਰਨਮ, ਪੁਡਿੰਗ-ਪਾਈਪ ਟ੍ਰੀ, ਪੁਰਜਿੰਗ ਕੈਸੀਆ, ਪੁਰਜਿੰਗ ਫਿਸਟੁਲਾ, ਬੈਟਨ ਕੈਸੇ, ਕੈਨਫਿਸਰ, ਕੈਸੇ ਡੌਕਸ, ਕੈਸੇ ਐਸਪੈਗਨੋਲ, ਕੈਸੀ ਫਿਸਟੂਲਿਊਜ਼, ਕੈਸੀ ਫਿਸਟੂਲਿਊਜ਼, ਕੈਸੀਅਰ ਕਮਿਊਨ, ਸਾਈਟਾਈਜ਼ ਆਦਿ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਲਾਤੀਨੀ ਨਾਮ "ਕੈਸੀਆ" ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦ "ਕੈਸੀਆ" ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸੁਗੰਧਿਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਪੌਦਾ । ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਲਤਾਸ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸਾਰੇ ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਮੂਲ ਅਤੇ ਰੁੱਖ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਇਹ ਗਰਮ ਖੇਤਰਾਂ ਰੁੱਖ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਜਾਵਟ, ਚਕਿਤਸਾ, ਚਾਰੇ ਅਤੇ ਬਾਲਣ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਆਦਿ ਅਨੇਕਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਇੱਕ ਮੱਧਮ ਆਕਾਰ ਦਾ ਪਤਝੜ ਜਾਂ ਅਰਧ-ਪਤਝੜ ਵਾਲਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਇਹ 10 ਤੋਂ 15 ਮੀਟਰ ਉੱਚਾ, ਸਿੱਧੇ ਤਣੇ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰੀਬ 2 ਮੀਟਰ ਵਿਆਸ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਫੈਲਵੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਖੁੱਲਾ ਤਾਜ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਸੱਕ ਫ਼ਿੱਕੇ ਸਲੇਟੀ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਕਰੋੜ ਹੋਣ 'ਤੇ ਇਹ ਗੂੜ੍ਹੇ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦਾ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਪਤਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪੱਤੇ ਕੁਝ ਲੰਬੇ ਅਤੇ ਅੰਡਾਅਕਾਰ ਜੋ ਕਿ 30-40 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ 3-8 ਜੋੜੇ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ 2-5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਚੌੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਫੁੱਲ ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੀ ਫਲੀ ਲਟਕਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਰੀਬ 100 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 1.5-2 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਮੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਲੀ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ, ਚਮਕਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫਲੀ ਵਿਚ ਵਿਚ 25 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 100 ਤੱਕ ਬੀਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਬੀਜ ਅੰਡਾਕਾਰ, 8-9 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਲੰਬੇ, ਚਮਕਦਾਰ ਹਲਕੇ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਖੇਤੀ
ਅਮਲਤਾਸ ਅਜਿਹੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਉਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬਾਰਸ਼ 480 ਅਤੇ 2720 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਐਵਰਿਜ਼ ਤਾਪਮਾਨ 18 ਤੋਂ 29 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰੀਬ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ 5.5 ਤੋਂ 8.7 ਤੱਕ pH ਵਾਲੀਆਂ ਰੇਤਲੀ ਅਤੇ ਦੁਮਟੀਆਂ ਮਿੱਟੀਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਮਿੱਟੀਆਂ ਵਿਚ ਉੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੀਜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਐਸਿਡ ਵਿੱਚ ਭਿੱਜੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਹੱਥੀਂ ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਬੀਜ ਸਿੱਧੇ ਬੀਜੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਡੱਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਕੰਟੇਨਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਏ ਗਏ ਬੂਟੇ 2-3 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਵਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਹੌਲੀ ਵਧਣ ਵਾਲਾ ਰੁੱਖ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ 9-10 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪੱਤੇ ਝੜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਫਲੀ ਦੇ 8-9 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਅਮਲਤਾਸ
ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਦੇ ਸਿੰਬਲ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਹੈ। ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਬਰਫ਼ ‘ਚ ਉੱਗੇ ਅਮਲਤਾਸ’ ਇਸ ਦੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਦਾਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਸਿੰਬਲ ਰਾਹੀਂ ਲੇਖਕ ਪ੍ਰਦੇਸ ਦੀਆਂ ਔਕੜਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸੈਟਲ ਹੋਣ ਨੂੰ ਬਰਫ ਵਿਚ ਉੱਘੇ ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਨਿਆਈਂ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਅਮਲਤਾਸ
ਇਹ ਰੁੱਖ ਜੋ ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ
ਪੀਲੀ ਮਾਰਨ ਭਾਅ
ਇਓਂ ਜਾਪੇ ਗਗਨ ਕੁਠਾਲੀਏ
ਜਿਓਂ ਸੋਨਾ ਪਿਘਲ ਗਿਆ
ਜਾਂ ਧਰਤ-ਕੁੜੀ ਦੇ ਕੰਨ ਦਾ
ਇੱਕ ਬੂੰਦਾ ਡਿੱਗ ਪਿਆ
ਵਾਹ ਨੀਂ ਧਰਤ ਸੁਹਾਵੀਏ
ਤੈਨੂੰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਰੂਪ ਕਿਹਾ
ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਚ ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਬਾਕਮਾਲ ਗੁਣਗਾਨ
ਜੇਠ-ਹਾੜ੍ਹ ਦੀ ਕੜਕਦੀ ਧੁੱਪੇ
ਪੀਲੇ ਸੂਟ ਪਾਈ ਖਲੋਤੇ ਅਮਲਤਾਸ
ਓਨਾ ਵੱਧ ਖਿੜਦੇ
ਜਿੰਨਾ ਸੂਰਜ ਕਹਿਰਵਾਨ ਹੁੰਦਾ
ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਅਮਲਤਾਸ
ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਜਿਕਰ ਬਾਖੂਬੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਦੇਖੋ ਨਮੂਨਾ-
ਜੇ ਚੇਤਰ ਹਰਿਆ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ
ਜੇ ਹਾੜ੍ਹ ਵੀ ਠਰਿਆ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ
ਨਾ ਅਮਲਤਾਸ ਨੇ ਹੱਸਣਾ ਸੀ
ਨਾ ਗੁਲਮੋਹਰਾਂ ਨੇ ਖਿਲਣਾ ਸੀ
ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਰਤਾਜ ਦੇ ਗੀਤ ਵਿਚ ਅਮਲਤਾਸ
ਮੋਤੀਆ, ਚਮੇਲੀ, ਬੇਲਾ, ਕੇਤਕੀ, ਧਰੇਕ, ਫੁੱਲ ਤਾਰਾ-ਮੀਰਾ, ਸਰੋਂ ਤੇ ਕਪਾਹੀ ਦੇ
ਕੇਸੂ, ਕਚਨਾਰ, ਨੀ ਸ਼ਰੀਂਹ ਤੇ ਅਮਲਤਾਸ ਤੇਰੇ ਲਈ ਹੀ ਖੇਤਾਂ ਚ ਉਗਾਈਦੇ
ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਆਮ ਵਰਤੋਂ
ਅਮਲਤਾਸ (Cassia fistula) ਇੱਕ ਬਹੁ-ਉਪਯੋਗੀ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਭਰਪੂਰ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਗਰਮ ਖੰਡੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਜਾਵਟੀ ਪੌਦੇ ਵਜੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਫੁੱਲ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਇਹ ਫੁੱਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਰਲਾ ਰਾਜ ਦਾ ਵੀ ‘ਰਾਜ ਫੁੱਲ’ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਬਾਲਣ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦਾ ਚਾਰਕੋਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਰੁੱਖ ਫਰਨੀਚਰ, ਖੇਤੀ ਸੰਦ, ਪੋਸਟਾਂ, ਪਹੀਏ ਅਤੇ ਮੋਰਟਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਲੱਕੜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸੱਕ ਟੈਨਿਨ ਅਤੇ ਰੰਗਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫੁੱਲ ਚੰਗਾ ਸ਼ਹਿਦ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸਦੇ ਫੁੱਲ ਖਾਂਦੇ ਵੀ ਹਨ । ਅਮਲਤਾਸ ਰੁੱਖ ਦੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਰੇ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿਚ ਮਹੱਤਤਾ
ਅਮਲਤਾਸ, ਜਿਸਨੂੰ ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੀਂਹ ਦੇ ਰੁੱਖ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਗੁਣਕਾਰੀ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੈਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰੁਖ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਿਹਤ ਲਾਭਾਂ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਸੱਕ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੱਤਿਆਂ ਤੱਕ, ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਉਪਯੋਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
1 ਅਮਲਤਾਸ ਕਬਜ਼ ਵਿਚ ਗੁਣਕਾਰੀ/ Benefits of Amaltas in Constipation
ਜਦੋਂ ਸਾਡੀ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਤਾਂ ਕਬਜ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਜਾਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਕਬਜ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ’ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਬਜ਼ ਵਰਗੀ ਭੈੜੀ ਅਲਾਮਤ ਤੋਂ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਮਲਤਾਸ ਵਿਚ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫਾਈਬਰ ਭਰਪੂਰ ਸਮੱਗਰੀ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਬਜ਼ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।
2 ਅਮਲਤਾਸ ਪੇਟ ਦੇ ਐਸਿਡ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਈ Benefits of Amaltas in Stomach Acid
ਪੇਟ ਦੇ ਐਸਿਡ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਚਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਸਿਡ ਪਾਚਨ ਟ੍ਰੈਕਟ ਦੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੇਟ ਦੇ ਐਸਿਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਮਲਤਾਸ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪੇਟ ਦੇ ਐਸਿਡ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਠੰਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੇਟ ਦੀ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਐਸਿਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
3 ਗਠੀਏ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ/ Benefits of Amaltas in Arthritis
ਗਠੀਆ ਅਤੇ ਦਰਦਨਾਕ ਅਤੇ ਸੁੱਜੇ ਹੋਏ ਜੋੜਾਂ ਅਮਲਤਾਸ ਕਾਫੀ ਕਾਰਗਰ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਗਠੀਏ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਜਸ਼ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਵਿਚ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸੋਜ-ਵਿਰੋਧੀ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਗਠੀਏ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਸੋਜ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੀ ਹੱਦ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
4 ਮਜ਼ਬੂਤ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ/Benefits of Amaltas for Immune Systems
ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਖੰਘ ਜਾਂ ਹੋਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਫੰਗਲ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅਮਲਤਾਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀਫੰਗਲ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਇਮਊਨ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।
5 ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ/Benefits of Amaltas in Wounds
ਅਮਲਤਾਸ ਆਪਣੀ ਜ਼ਖ਼ਮ ਭਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਇਹ ਲਾਭ ਅਮਲਤਾਸ ਪੌਦੇ ਦੀ ਟਿਸ਼ੂ ਪੁਨਰਜਨਮ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਜਖਮਾਂ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
6 ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ/Benefits of Amaltas in Heart
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਹੋਰ ਉਪਯੋਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸ ਸੰਭਾਵੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਠੀਕ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
7 ਬੁਖਾਰ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ/ Benefits of Amaltas in Fever
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਚਿਕਿਤਸਕ ਲਾਭ ਵਿੱਚ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿਵਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭੂਮਿਕਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਸ ਨਾਲ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਖੋਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਲਤਾਸ ਆਪਣੀ ਐਂਟੀਪਾਇਰੇਟਿਕ ਸਮਰੱਥਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
8 ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ / Benefits of Amaltas for weight loss
ਜਦੋਂ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਉਪਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰ ਕੇ ਵਾਧੂ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਇਹ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
9. ਅਮਲਤਾਸ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਕਾਰਗਰ/ Benefits of Amaltas in Sugar
ਸ਼ੂਗਰ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਹਾਰਮੋਨ ਇਨਸੁਲਿਨ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜੇਕਰ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ‘ਚ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਤੋਂ ਇਨਸੁਲਿਨ ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਮਲਤਾਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
10 ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਦੱਦਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰੋਗਾਂ ਲਈ ਕਾਰਗਰ/ Benefits of Amaltas in Skin Diseases
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਦਰਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਸਬੰਧੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪੀਸ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੱਦਰਾਂ ਉੱਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦੱਦਰਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਟ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਇਸ ਦੇ 4-5 ਨਰਮ ਪੱਤੇ ਨਮਕ, ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਖਾਣ ਨਾਲ ਪੇਟ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
11 ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਗੁਲਕੰਦ/Gulkand of Amaltas
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚ ਫਾਈਬਰ ਦੀ ਚੰਗੀ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਸਮ ਦੀ ਗੁਲਕੰਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਇਸ ਦੀ ਗੁਲਕੰਦ ਕਬਜ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਰੋਗਾਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਗੁਲਕੰਦ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ
-ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਫੁੱਲ 200 ਗ੍ਰਾਮ, ਖੰਡ 200 ਗ੍ਰਾਮ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਸਲ ਲਵੋ। ਕੱਚ ਦੇ ਭਾਂਡੇ 'ਚ ਪਾ ਕੇ 15 ਦਿਨ ਧੁੱਪ 'ਚ ਰੱਖ ਦਿਓ। ਗੁਲਕੰਦ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਗੁਲਕੰਦ ਇਕ ਚਮਚ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਲਵੋ, ਸਵੇਰੇ ਪੇਟ ਸਾਫ਼ ਹੋਵੇਗਾ। ਪੁਰਾਣੀ ਕਬਜ਼ 'ਚ ਜੇ ਲਗਾਤਾਰ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਬਜ਼ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਲਕੰਦ ਖਾਂਸੀ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਅਤੇ ਛਿਲਕੇ ਦੇ ਲਾਭ
ਪੱਤੇ, ਫੁੱਲ, ਫਲ ਅਤੇ ਛਿਲਕਾ ਮੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਕੁੱਟ ਕੇ ਪਾਣੀ 'ਚ ਭਿਉਂ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿਓ। 5-6 ਘੰਟੇ ਮਗਰੋਂ ਪਾਣੀ ਛਾਣ ਕੇ ਨਹਾ ਲਵੋ, ਚਮੜੀ ਰੋਗ ਠੀਕ ਹੋਣਗੇ।
- ਅਮਲਤਾਸ ਦੀਆਂ 4-5 ਫਲੀਆਂ ਦੇ 25 ਗ੍ਰਾਮ ਛਿਲਕੇ ਪਾਣੀ 'ਚ ਘੋਲ ਕੇ ਛਾਣ ਕੇ ਗਰਭਵਤੀ ਨੂੰ ਦਿਓ, ਜਣੇਪੇ ਦੌਰਾਨ ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਸਾਬਤ ਫਲੀ ਨੂੰ ਸਿਰਾਹਣੇ ਰੱਖ ਕੇ ਸੌਣ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸ਼ੁੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਵਧੀਆ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਹੋਰ ਲਾਭ / More Benefits of Amaltas
ਅਮਲਤਾਸ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਅਤੇ ਜਲਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕਾਰਗਰ ਹੈ। ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੰਘ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਪਿਸ਼ਾਬ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਫੁੱਲ ਸ਼ਾਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪਿੱਤ ਵਿਕਾਰ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਕਾਰਗਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਬੀਜ਼ ਹਾਜਮਾਂ ਦਰੁਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ, ਸੱਕ, ਪੱਤੇ, ਫਲ ਅਤੇ ਫੁੱਲ, ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ। ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਬਰੀਕ ਪੀਸ ਕੇ ਪੇਸਟ ਬਣਾ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਰੂਪ ਵੀ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਜੂਸ ਵੀ ਬਲੈਂਡ ਕਰਕੇ ਕੱਢਿਆ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਬੁਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ/ Bad affects of Amaltas
ਅਮਲਤਾਸ ਦੇ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਲਾਭਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕਿਸੇ-ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ-
ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ, ਉਲਟੀ ਆਉਣਾ, ਕੜਵੱਲ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ, ਪੇਚਸ਼ ਆਦਿ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਮੁੱਖ ਹਨ।
ਨੋਟ- Amaltas (Cassia fistula) ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਹਤ ਮਾਹਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜਰੂਰ ਲਵੋ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਉੱਤੇ ਉਪਲੱਭਦ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਟਰਾਂਸਲੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਸਟੀਕਤਾ ਦਾ ਕੋਈ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
https://jasbirwattanwalia.blogspot.com/
Post a Comment